Рымтай ЖОЛДАСБЕКОВ, Жамбыл локомотив пайдалану депосы директорыны? пайдалану ж?ніндегі орынбасары:

  Тасымалдау ?дерісінде жылжымалы ??рамдар-?а тартымды? ?ызмет к?рсететін локомо-тивтерді? техникалы? жа?дайын ба?ылау?а алып, эстетикалы? кескін-келбетіні? талап ?десіне сай болуын ?амтамасыз ететін, б??ан ?оса, жол ?стінде пойыздарды? ?оз?алыс ?ауіпсіздігін са?тау?а м?дделілік танытатын машинистерді? ?ызметі расында к?рделі. Со?ан ?арамастан б?л маманды?ты? иесі болу?а ?ызы?ушылы? танытатын жастарды? к?птеп табылуы расында ?уантарлы? жайт. Тараз ?аласына бар?анымызда атбасын б?р?ан ?лкен ша?ыра?ты? бірі осы Жамбыл локомотив пайдалану депосы болды. Депо ?имараттарын аралай ж?ріп біз локомотив бригадаларыны? рейс алдында ж?не рейстен кейін медициналы? тексерістен ?тіп жат?анына ку?гер болса?, ал ?ал?андарыны? кезекті техникалы? саба?та д?ріс ты?дап отыр?аныны? ?стінен т?стік. Жамбылды? локомотившілерді? б?гінгі тыныс-тірлігі, е?бек ?німділіктері ха?ында біз Жамбыл локомотив пайдалану депосы директорыны? пайдалану ж?ніндегі орынбасары Рымтай Жолдасбековке жолы?ып, ??гімелескен едік.

- Рымтай а?а, ел экономикасыны? жа?асынан ал?ан ?аржылы? да?дарыс сал?ыны жамбылды? локомотившілерге ?алай ?сер етуде, кадрлы? ??рылымда ?ыс?артулар, ?згерістер болды ма?

- Локомотив бригадаларын алатын болса?, оларды? бірде-бір м?шесі ?ыс?арту?а ?шыра?ан жо?. Бізде ж?мыс?а ж?мылдыратын локомотив бригадасы жеткілікті. ?аржылы? да?дарысты? ?ыспа?ынан біз машинистер мен оларды? к?мекшілерін ?ыс?артпай о?тайлы шы?уды? жолдарын ?арастырды?. Машинистер мен оларды? к?мекшілерін кезекті е?бек демалысынан б?лек, кезекпен-кезек т?лема?ысыз демалыс?а жіберіп отырды?, с?йтіп, толы? ??рамды са?тап отыр?ан жайымыз бар. Локомотив бригадаларыны? негізгі ?ызметі жолаушылар мен ж?к тасымалын ж?зеге асыру. Бізді? деподан негізінен ж?к пойыздары аттанады, ?рине жолаушы пойыздарын ж?ргізетін локомотив бригадалары да бар. Да?дарыс?а ?арсы шаралар ?арастырыл?ан ба?дарлама да ?абылдады?. Біз ?азір бас?а ?алалар?а шы?атын 8-дік н?мірін тек т?тенше жа?дайларда ж?не ш??ыл ма?ызды жа?дайларда ?ана пайдаланамыз. Телеграммаларды пошта ар?ылы корреспонденциямен жібереміз. Осыны? ?зі т?п-т?уір ?нем екеніне к?з жеткіздік.

– ?азіргі да?дарыс жа?дайында к?птеген ша-руашылы?тар сапалы? к?рсеткіштерін жа?сарту?а басымды? беріп отыр ?ой. Б?л жа?дай сіздерде ?алайша сипат алып отыр?

– ?аржылы? да?дарыс темір жол саласында?ы барлы? шаруашылы??а ?ырын тигені рас. ?лтты? компанияны? ел айма?тарында?ы филиалдарында ж?к айналымы жоспарыны?, ?ндірістік к?рсеткіштерді? орындалмай жат?аныны? да себебі сол. Ал бізді? депоны? ?ндірістік к?рсеткіштеріне келсе, ?стіміздегі жылды? он айында біз барлы? ?оз?алыс т?рі бойынша тонно-км брутто к?лемін жоспармен салыстыр?анда 446 млн ткм брутто?а орындап шы?ты?, я?ни жалпы к?лем 14 464 млн ткм бруттоны ??рады. Тек ?ткен жылды? есепті к?рсеткішімен салыстыр?анда аталмыш к?рсеткіш 7 пайыз?а немесе 1059 млн ткм брутто?а кем т?сті. О?ан жо?арыда айтып ?ткеніміздей, ?аржылы? ??лдырау ?дерісіні? етек алуына байланысты б?лімшелер бойынша ж?к тиеуден ж?к ж?нелтушілерді? бас тартып, сол себептен вагондар а?ыныны? т?мендеп кетуі себеп болып отыр. Есепті мерзім ішінде локомотивтерді? жалпы ж?рісі жоспар бойынша 7805 мы? лок/км-ді ??рауы тиіс болса, на?тысында ол 8375 мы? лок/км-ді ??рап, меже 7 пайыз?а орындалды, ал ?ткен жылды? ?а?тар-?азан аралы?ында?ы к?рсеткішпен салыстыр?анда 6 пайыз?а азайды. Ал сапалы? к?рсеткіштерге келетін болса?, б?л ба?ытта?ы ж?мыстарды жа?сарту?а жамбылды? локомотившілер бір кісіні? баласындай ?йыса е?бек етті. Соны? ар?асында техникалы? жылдамды?, ж?к пойызыны? орташа салма?ы, орта т?уліктегі ж?ріс, орта т?уліктегі локомотив ?німділігі сия?ты жоспарлы к?рсеткіштерді? б?рі ж?з пайыз?а орындалды. Тек 2008 жылды? есепті мерзімімен салыстыр?анда бос пойыздарды? келіп т?суі к?бейіп, пойызды? орташа ??рамы азайды.

– Пойыздарды? ?оз?алыс ?ауіпсіздігіні? са?талуы к?бінесе машинистерді? білім-біліктілігіне, т?жі-рибесіне байланысты болып жатады. Осы т?ста жамбылды? локомотившілер ?андай табыстар?а ?ол жеткізіп отыр?

- ??дай?а ш?кір, табысты к?рсеткіштеріміз жеткілікті. Жылды? басынан бері бірде-бір а?ау?а жол берген жо?пыз. Рас, пойыздарды? ж?мысына ?иынды? тудыр?ан жайттар болды. Біра?, ?оз?алыс ?ауіпсіздігін ?амтамасыз етуге аянбай е?бек етіп жат?ан жайымыз бар. Біз ?ызметімізді «?ТЖ» ?К» А? ж?не «Локомотив» А? басшылы?тары берген н?с?ау-б?йры?тар негізінде ж?зеге асырамыз. Пойыздарды? ?оз?алыс ?ауіпсіздігін жа?сарту, арттыру ба?ытында айлы? та ?ткіздік. С?йкесінше локомотив бригадаларына да ?олайлы жа?дай жасап жатырмыз. Т?нгі уа?ытта рейс-тен келген локомотив бригадалары ?йлеріне жаяулап-жалпылап ?айтпайды, сол сия?ты т?нгі рейске шы?атын локомотив бригадаларыны? м?шелері де ж?мыс?а жаяу келмейді. Олар?а екі машина б?лінген. Бірі машинис-тер мен оларды? к?мекшілерін ?йлеріне апарып жатса, екіншілері оларды ?йлерінен ж?мыс?а ?келеді. Е?бек демалысында ж?не т?лема?ысыз демалыста ж?рген немесе отбасылы? жа?дайына байланысты с?ранып кеткен локомотив бригадалары м?шелерінен бас?а барлы? бригадалар ?здеріне берілген са?ат жоспарларын толы? орындап ж?р. ?р апта сайын машинист-н?с?аушылардан ??рал?ан топ линия?а шы?ып, локомотив бригадаларыны? ж?мысын ба?ылаймыз. «Сын т?зелмей, мін т?зелмейді» демекші, ?рине, линияда машинистерге ескерту жасап жатамыз. Кемшіліктерге ?атысты локомотив бригадаларымен жиналыс ?ткізіп т?рамыз. Ел айма?тарында?ы ?зге локомотив пайдалану деполарында бол?ан о?ыс о?и?алар, апатты немесе ?зге де т?тенше жа?дайлар?а ?атысты жиналыстар ?ткізіп, локомотив бригадаларына а?парат-хабар таратамыз, м?ндай жа?дайлар?а жол бермеу, болдырмау жолдарын ?арастырамыз, са?ты? шараларын еске саламыз. М?мкіндігімізше ?азіргі ?аржылы? да?дарыс жа?дайын ескере отырып, машинистер мен оларды? к?мекшілерін ?ата? жазаламау?а тырысамыз.

– ?оз?алыс ?ауіпсіздігін са?тау ?шін ?ажетті техникалы? ??рыл?ыларды? жеткілікті ж?не ?здіксіз ?ызметте бол?аны д?рыс. Мысалы, локомотив бригадаларыны? байланыс?а шы?ып т?руына барлы? жа?дай жасал?ан ба?

– ЦТ/ЦШ-ны? №66 б?йры?ы бізді? депода толы?ымен орындалып ж?р. Локомотив бригадалары локомотивтерді ?абылдап ал?анда радиобайланысты? бар екендігін ж?не оны? ?алт?ысыз ?ызметін тексереді. М?селен, машинист жолаушы пойызын ?абылда?анда пойыз басты?ымен байланыс?а шы?ады, егер ол жауап бермесе онда машинист б?л туралы бортты? журнал?а жазып, жолаушы тасымалы шаруашылы?ына ескерту жасайды. ?ырк?йек айына дейін бізде «Локомотив» А? президентіні? «Машинист пен оны? к?мекшісі арасында с?йлесу регламентіні? орындалуы туралы» №490-шы б?йры?ы, сондай-а?, «?ТЖ» ?К» А? президентіні? «Машинист пен станса кезекшісі арасында с?йлесу регламенті туралы», «Машинист пен маневр диспетчері арасында с?йлесу регламенті туралы» №377 ж?не №866-ші б?йры?тары болды. ?стіміздегі жылды? ?ырк?йек айыны? 30-да «Локомотив» А? президентіні? №353-ші жа?а б?йры?ы шы?ты. Ол «Машинист пен машинист к?мекшісі арасында с?йлесу регламентіні? орындалуы туралы» б?йры?, б?л б?йры? – жылжымалы ??рам шы?а берістегі ба?даршамнан ?тіп кеткенге дейін ж?не жол ?стінде міндетті т?рде орындалып отыруы тиіс. Ал с?йлесу регламенттері ?рбір станса кезекшісінде тіркеліп, компьютерге жазылып отырады. Егер жолда локомотив б?зылып немесе ?лдебір жа?дай бола ?ал?ан к?нде біз машинист пен станса кезекшісі немесе машинист пен пойыз диспетчері арасында бол?ан с?йлесу регламенті негізінде локомотив то?тап т?р?ан аралы??а барамыз. Біз ай сайын с?йлесу регламенті нормативтеріні? са?талуына жасырын ты?даулар ж?ргіземіз. МСР деп аталатын жасырын ты?дау ??ралы жол б?лімшесіне орнатыл?ан, онда компьютер ?осылады, біз диспетчер мен машинисті? арасында?ы с?йлесуді ты?даймыз. Сонымен ?атар станса кезекшісі ?имаратында да ты?дау ??ралы орнатыл?ан. Онда біз маневр диспетчері мен маневр машинисі арасында?ы, сондай-а?, станса кезекшісі мен локомотив бригадасы арасында?ы с?йлесу регламентіні? са?талуын ?ада?алаймыз. Осы жасырын ты?дал?ан фактілер негізінде акт т?земіз, ?рине, с?йкесінше с?йлесу регламентіні? нормативтерін б?з?ан локомотив бригадалары тиісті жазаларын алатын болады.

– ?ызы? екен, ал машинист пен машинист к?мекшісі арасында с?йлесу регламентіні? са?тал?анын ?алай білуге болады?

– ?кінішке орай, оларды? арасында с?йлесу регламентіні? са?тал?ан-са?талма?анын аны?тайтын бізде ??рал жо?. Сонды?тан б?л сауалы?ыз?а на?ты жауап бере алмаймын. Біра? б?л регламентті са?тау локомотив бригадаларыны? басты міндеттеріні? бірі. Біз локомотив м?шелері арасында с?йлесу регламентіні? орындалуын тек кешенді ба?ылау ж?мыстарын ж?ргізгенде ?ана кездейсо? аны?тай аламыз. ?рине, шы?а берістегі ба?даршам ашыл?ан?а дейін оларды? натурлы? пара?ты немесе ВУ-45 аны?тамасын салыстырып тексермейтін ньюанстары кездесіп жатады.

– Та?ы да ?оз?алыс ?ауіпсіздігін са?тау м?селесіне оралса?. Техникалы? саба?тар ?ткізу сапасы ж?нінде не айтасыз?

– Локомотив бригадаларына аптада бес к?н техникалы? саба?тар ж?ргізіліп, екі к?н жоспарлы жиналыстар ?теді. Саба?тар электровоз машинистеріне бір б?лек, тепловоз машинистеріне бір б?лек ?теді. Ал айды? со?ында кадрларды даярлайтын, я?ни локомотив бригадаларын о?ытатын инженер себепсіз д?ріске ?атыспа?ан локомотив бригадалары м?шелеріні? тізімін жазып, аны?тама алып келеді. С?йтіп осы аны?тама негізінде хаттама толтырылып, локомотив м?шелері ?атыспа?ан саба?тары бойынша аттестациядан ?теді. Сонымен жылына екі-?ш м?рте локомотив бригадалары м?шелері отбасыларыны? екінші м?шелерімен жиналыс ?ткізіп т?рамыз. Машинистер рейс алдында ж?не рейс-тен кейін де жа?сылап демалып, тыны?улары керек. Осыны машинистер мен оларды? к?мекшілеріні? отбасыларына, ?йелі, бала-ша?асына т?сіндіріп айтамыз, демалу?а ?олайлы жа?дай жасауларын тапсырамыз.

– Бірнеше жыл б?рын 59 жас?а тол?ан машинистерге ?лтты? компания тарапынан ж?рдема?ы т?леп т?ру м?селесі ?арастырылып, іс ж?зіне енген еді. Ал машинист 59 жастан кейін де ?ызметін жал?астыра береміз десе, о?ан б?л м?мкіндік беріле ме?

– И?, ?лтты? компания машинистерді? ?ызметі ?иын да жауапты маманды? екенін ескеріп, оларды 59 жастан бастап ресми емес зейнеткерлікке шы?арып, ж?рдема?ы т?леу туралы ереже ?абылда?ан болатын. Б?л ереже ?азір ж?зеге асып жатыр. Б?гінде 59 жас?а келген машинистерге «?аза?стан темір жолы» ?лтты? компаниясы тарапынан 40 мы? те?ге к?лемінде ж?рдема?ы т?ленеді. Ал 63 жас?а тол?аннан кейін олар за?ды т?рде зейнеткерлікке шы?ады. Ал 59 жас-тан кейін де ?ызметін жал?астырам деген машинис-терге келетін болса?, ?рине, денсаулы?ы жарап жатса, неге болмасын?! Біз оларды ж?мыстан шы?ара алмаймыз. Оларды? ж?мыс істеуге ???ы?ы бар. Бізді? ?аратауда айналым депомыз бар, сонда С?леев деген бір машинисіміз ?азір 60 жаста, дербес зейнеткерлікке шы?пай ж?мысын жал?астырып жатыр, ?зі ?аратау ?аласыны? ??рметті азаматы, денсаулы?ына ешуа?ытта ша?ым жасап к?рген емес, ?зіні? к??іл ?алауы бойынша ж?мысын жал?астыруда. М?ндай жасы ?л?ай?ан машинист а?аларымызды ?останай ??ірінен де кездестірген болатынмын. Ал зейнеткерлікке шы??ан машинист ардагерлермен жа?сы ?арым-?атынас орна?ан. Оларды жыл сайын мерекелерде депо?а ша?ырып, сый-сияпат к?рсетеміз. ?лкенге ??рмет, кішіге ізет к?рсету бізді? ?анымыз?а сі?ген жа?сы ?асиет ?ой. Осы ?асиетімізден ??дай айырмасын.

-??гіме?ізге рахмет! Е?бектері?із жемісті болсын!
С?луг?л Бакесова